Noam Chomsky kimdir? Noam Chomsky’nin kitapları ve hayatı…

ABD’li dilbilimci Noam Chomsky, geçirdiği felç sonrası hastaneye kaldırılmıştı. 95 yaşındaki Chomsky’nin ölüm haberi sonrası birçok kurum ve kuruluş taziye mesajı yayımlamıştı.

Ünlü Hırvat filozof ve yazar Srecko Horvat, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada Chomsky’nin ölüm haberinin doğru olmadığını belirtti.

NOAM CHOMSKY KİMDİR?

Philadelphia’da Aşkenazi Yahudi göçmenlerin çocuğu olarak dünyaya gelen Chomsky, New York City’deki alternatif kitapçılardan anarşizme erken bir ilgi duydu. Pennsylvania Üniversitesi’nde okudu ve 1955’te Harvard Society of Fellows’taki yüksek lisans çalışması sırasında, doktorasını kazandığı dönüşümsel gramer teorisini geliştirdi. Kendi ismiyle adlandırdığı Chomsky Hiyerarşisi’ni geliştirmiştir. Dilbilimine olan katkısı Davranışçılık kuramının eleştirisinde çok etkili olmuştur. Ayrıca bilişsel biliminin popülaritesini artırmıştır. Dilbilimsel çalışmalarının yanı sıra Kuzey Amerika’nın en önemli sol politikacı entelektüellerinden biri sayılır. Vietnam Savaşı’ndan itibaren ABD’nin dış ve ekonomik politikalarında Dünya’ca tanınan katı bir eleştirmendir. 1992 yılında gerçekleşen Sanat ve İnsan Hakları Takdirnamesi’nde, 1980 ve 1992 yılları arasında Dünya’nın en çok alıntı yapılan yaşayan insanı seçilmiştir. Noam Chomsky Anarko-sendikalizm ile liberter sosyalizm ile aynı hizada görmektedir. Ve Dünya Endüstri İşçileri Vakfının bir üyesidir.

Babası İbranice öğretmeniydi ve Ortaçağ İbranice dil bilgisi üzerine hazırlanan bilimsel bir dergiyi çıkarmaktaydı. İlk eğitimini Philadephia’daki Oak Lane Country Day Okulu’nda ve Central Lisesi’nde aldı. 1940 ile 1945 yılları arasında New York şehrinin anarşist-sosyalist Yahudi entelektüel cemaatinin çalışmalarıyla haşır neşir oldu ve Arap-Yahudi işbirliği için çalışmak üzere İsrail’e göç etmeyi planladı.

Eğitimine dil bilimi, matematik ve felsefe çalışacağı Pensilvanya Üniversitesi’nde devam etti. 1945-50 yılları arasında Pensilvanya Üniversitesi öğrencisiydi ve dil bilimi öğrenimine başladı. Bu süre zarfında, Zellig Harris’in “Yapısal Dil Biliminin Yöntemi” adlı kitabının düzeltmeleri üzerine çalıştı ve Harris’in siyaset üzerine görüşlerine karşı sempati duymaya başladı. Radikal-empirist bir felsefeci olan Nelson Goodman’ın öğrenciliğini de yaptı. 1951 yılında Goodman’ın Genç Araştırmacı Bursu önerisini kabul ederek Harvard Üniversitesi’ne gitti.

1953 yılında Chomsky, Avrupa’ya seyahat etti. Bu gezi sırasında, yapısal dil bilimini şekillendirme girişiminin işe yaramayacağına karar verdi; çünkü dil oldukça soyut, doğuştan edinilen (İngilizce: generative) bir olguydu. Bundan sonraki çalışmalarının bu olgunun modellenmesi ile ilgili olması gerektiğine karar vermişti. 1955 yılında Pensilvanya Üniversitesi’nden doktora derecesini aldı; ancak bu dereceyi elde etmesini sağlayan araştırmaların çoğunu 1951-55 yılları arasında Harvard Üniversitesi’nde gerçekleştirdi. Doktora derecesini almasından bu yana Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde çalışmaktadır; şu anda Modern Diller ve Dil bilimi bölümündeki Ferrari P. Ward Başkanlığı görevinde bulunmaktadır.

Noam ününü dil bilimi alanında kazandı. Dilbilimin bâzı tarihsel ilkelerini İbranice uzmanı olan babası William’dan edinmiştir. Aslında, yüksek lisans derecesi için gerçekleştirdiği ilk araştırmaları konuşulmakta olan modern İbranice hakkındaydı. Pek çok başarısının arasında en ünlü olanı, modern mantığa ve matematiksel temellere olan ilgisinden kaynaklanan üretici dil bilgisi (ing. generative grammar) üzerine olan çalışmalarıdır. Bunun sonucunda, bunu üretici dil bilgisini doğal dillerin tanımlamasına uygulamıştır. Öğrenci olarak, Noam Pennsylvania Üniversitesi dil bilimi profesörü olan Zellig Harris’ten oldukça etkilenmiştir. Zellis’in siyasi görüşlerine olan sempatisi, onu dil bilimi alanında yüksek lisans eğitimi görmeye yönlendirmiştir.

Noam her zaman siyaset ile ilgilenmiştir ve onu dil bilimi alanına çeken şeyin siyaset olduğu söylenir. Sosyalizm ve anarşizme doğru olan siyasi eğilimi, kendi deyişiyle radikal New York Yahudi cemaati nden kaynaklanmaktadır. 1965’ten beri ABD dış politikasının önde gelen eleştirmenlerinden birisi olmuştur. Amerika’nın Vietnam’a karışmasına karşı öne sürülen en önemli argümanlardan kabul edilen Amerikan Gücü ve Yeni Mandarinler makalelerinden oluşan kitabını yayınlamıştır.

Chomsky, akademik alanda saygı görmüş ve pek çok defa onurlandırılmıştır. Londra Üniversitesi ve Chicago Üniversitesi tarafından Onursal Doktorluk ile ödüllendirilen Chomsky, aynı zamanda Dünya’nın birçok yerinde konferanslara davet edilmiştir. 1967’de Berkeley’deki California Üniversitesi’nde Beckman Konferansı’nı vermiştir. 1969’da ise Oxford Üniversitesi’nde John Locke Konferansı’nı ve Londra Üniversitesi’nde de Sherman Anma Konferası’nı vermiştir.

Kasım 2005 ve Haziran 2008 tarihlerinde ABD’den Foreign Policy ve İngiltere’den Prospect dergilerinin internet üzerinden okuyucu anketleri ile oluşturduğu Dünya’nın ilk 100 entelektüeli listelerinde, 2005 yılında 1., 2008 yılında 11. sırada yer almıştır.

ÖZEL HAYATI

Noam, 24 Aralık 1949’da (şu anda Harvard Üniversitesi’nde profesör olan) Carol Schatz ile evlendi. Çiftin iki kız ve bir erkek çocukları vardır.

ESERLERİ

Chomsky (1951). Morphophonemics of Modern Hebrew. Master’s thesis, University of Pennsylvania.

Chomsky (1955). Logical Structure of Linguistic Theory.

Chomsky (1955). Transformational Analysis. Ph. D. dissertation, University of Pennsylvania.

Chomsky, Noam, Morris Halle, and Fred Lukoff (1956). “On accent and juncture in English.” In For Roman Jakobson. The Hague: Mouton

Chomsky (1957). Syntactic Structures. The Hague: Mouton. Reprint. Berlin and New York (1985).

Chomsky (1964). Current Issues in Linguistic Theory.

Chomsky (1965). Aspects of the Theory of Syntax. Cambridge: The MIT Press.

Chomsky (1965). Cartesian Linguistics. New York: Harper and Row. Reprint. Cartesian Linguistics. A Chapter in the History of Rationalist Thought. Lanham, Maryland: University Press of America, 1986.

Chomsky (1966). Topics in the Theory of Generative Grammar.

Chomsky, Noam, and Morris Halle (1968). The Sound Pattern of English. New York: Harper & Row.

Chomsky (1968). Language and Mind.

Chomsky (1972). Studies on Semantics in Generative Grammar.

Chomsky (1975). The Logical Structure of Linguistic Theory.

Chomsky (1975). Reflections on Language.

Chomsky (1977). Essays on Form and Interpretation.

Chomsky (1979). Morphophonemics of Modern Hebrew.

Chomsky (1980). Rules and Representations.

Chomsky (1981). Lectures on Government and Binding: The Pisa Lectures. Holland: Foris Publications. Reprint. 7th Edition. Berlin and New York: Mouton de Gruyter, 1993.

Chomsky (1982). Some Concepts and Consequences of the Theory of Government and Binding.

Chomsky (1982). Language and the Study of Mind.

Chomsky (1982). Noam Chomsky on The Generative Enterprise, A discussion with Riny Hyybregts and Henk van Riemsdijk.

Chomsky (1984). Modular Approaches to the Study of the Mind.

Chomsky (1986). Knowledge of Language: Its Nature, Origin, and Use.

Chomsky (1986). Barriers. Linguistic Inquiry Monograph Thirteen. Cambridge, MA and London: The MIT Press.

Chomsky (1993). Language and Thought.

Chomsky (1995). The Minimalist Program. Cambridge, MA: The MIT Press.

Chomsky (1998). On Language.

Chomsky (2000). New Horizons in the Study of Language and Mind.

Chomsky (2000). The Architecture of Language (Mukherji, et al, eds.).

Chomsky (2001). On Nature and Language (Adriana Belletti and Luigi Rizzi, ed.).

Chomsky, N. & Place, U. T. (2000). “The Chomsky-Place correspondence 1993-1994”. Edited, with an introduction and suggested readings, by T. Schoneberger. The Analysis of Verbal Behavior, 17, 7-38.

Chomsky (1956). Three models for the description of language. I. R. E. Transactions on Information Theory, vol. IT-2, no. 3: 113-24.

Siyaset

(1967). The Responsibility of Intellectuals

(1969). American Power and the New Mandarins

(1970). “Notes on Anarchism”, New York Review of Books

(1970). At war with Asia

(1970). Two Essays on Cambodia

(1971). Chomsky: selected readings

(1971). Problems of Knowledge and Freedom

(1973). For Reasons of State

1973). Censored full text Counter-Revolutionary Violence: Bloodbaths in Fact and Propaganda (with Edward S. Herman)

(1974). Peace in the Middle East? Reflections on Justice and Nationhood

(1976). Intellectuals and the State

(1978). Human Rights and American Foreign Policy

(1979). Language and Responsibility

1979). The Political Economy of Human Rights, Volume I: The Washington Connection and Third World Fascism (with Edward Herman)

(1979). The Political Economy of Human Rights, Volume II: After the Cataclysm: Postwar Indochina and the Reconstruction of Imperial Ideology (with Edward Herman)

(1981). Radical Priorities

(1982). Superpowers in collision: the cold war now

(1982). Towards a New Cold War: Essays on the Current Crisis and How We Got There

(1983). The Fateful Triangle: The United States, Israel, and the Palestinians

(1985). Turning the Tide: U. S. intervention in Central America and the Struggle for Peace

(1986). Pirates and Emperors: International Terrorism in the Real World

(1986). The Race to Destruction: Its Rational Basis

(1987). The Chomsky Reader

(1987). On Power and Ideology

(1987). Turning the Tide: the U. S. and Latin America

(1988). The Culture of Terrorism

(1988). Language and Politics

(1988). Manufacturing Consent: The Political Economy of the Mass Media (with Edward Herman)

(1989). Necessary Illusions

(1991). Terrorizing the Neighborhood

(1992). What Uncle Sam Really Wants

(1992). Chronicles of Dissent

(1992). Deterring Democracy

(1993). Letters from Lexington: Reflections on Propaganda

(1993). The Prosperous Few and the Restless Many

(1993). Rethinking Camelot: JFK, the Vietnam War, and U. S. Political Culture

(1993). World Order and Its Rules: Variations on Some Themes

(1993). Year 501: The Conquest Continues

(1994). Keeping the rabble in Line

(1994). Secrets, Lies, and Democracy

(1994). World Orders, Old and New

(1996). Powers and Prospects: Reflections on Human Nature and the Social Order

(1996). Class Warfare

(1997). One Chapter, The Cold War and the University

(1997). Media Control: The Spectacular Achievements of Propaganda

(1998). The Common Good

(1999). The Umbrella of US Power

(1999). Latin America: From Colonization to Globalization

(1999). Acts of Aggression: Policing “Rogue” States (with Edward W. Said)

(1999). The New Military Humanism: Lessons from Kosovo

(1999). Profit over People: Neoliberalism and Global Order

(1999). The Fateful Triangle (updated edition)

(2000). Chomsky on Mis-Education (edited by Donaldo Macedo)

(2000). A New Generation Draws the Line: Kosovo, East Timor and the Standards of the West

(2000). Rogue States: The Rule of Force in World Affairs

(2001). Propaganda and the Public Mind

(2001). 9-11

(2002). Understanding Power: The Indispensable Chomsky

(2002). Chomsky on Democracy and Education (edited by C. P. Otero)

(2002). Media Control (Second Edition)

(2002). Pirates and Emperors, Old and New: International Terrorism in the Real World

(2003). Power and Terror: Post-9/11 Talks and Interviews

(2003). Middle East Illusions: Including Peace in the Middle East? Reflections on Justice and Nationhood

2003). Hegemony or Survival: America’s Quest for Global Dominance

2003). Znet article, Deep Concerns https://web.archive.org/web/20080430095854/http://www.zmag.org/content/showarticle.cfm?ItemID=3293

2004). Getting Haiti Right This Time: The U. S. and the Coup (with Paul Farmer and Amy Goodman)

(2005). Chomsky on Anarchism (edited by Barry Pateman)

(2005) Government in the future. Seven Stories Press. ISBN 1-58322-685-0. Text of the lecture given at the Poetry Center, New York, February 16, 1970.

(2005). Imperial Ambitions: Conversations on the Post-9/11 World

(2005). The Impetious Imperialist

(2006). Failed States: The Abuse of Power and the Assault on Democracy

(2006). Perilous Power. The Middle East and U. S. Foreign Policy. Dialogues on Terror, Democracy, War, and Justice (with Gilbert Achcar)

(2007). Interventions

(2007). What We Say Goes: Conversations on U. S. Power in a Changing World